Letter to Madhav Chitale on Devruke

आज ग्रुप चे एक सदस्य श्री नितीनराव कराडकर यांनी एक लेख माझ्याकडे पाठवला त्यात देवरूख्यांबद्दल चुकीची माहिती https://www.thinkmaharashtra.com/ब्राह्मण-कोण/ या वेबसाईटवर दिली जात आहे. त्यावर त्या लेखकाला मी खालील पत्र देऊ इच्छितो. आपली प्रतिक्रिया कळवा. *** श्री माधव चितळे नमस्कार, मी माधव भोळे आपण https://www.thinkmaharashtra.com/ब्राह्मण-कोण/ ह्या वेबसाईटवर विनाकारण देवरूखे आणि चित्तपावन ब्राह्मण यांच्यातील सुमारे 1400 सालातील वितुष्ट यावर अर्धवट माहितीच्या आधारे लेख लिहिला आहेत. सदर प्रकरणाची खरी माहिती हवी असेल तर कै लोकमान्य टिळकांचे सहकारी असलेल्या कै. रामकृष्ण सदाशिव पिंम्पुटकर ह्यांनी लिहिलेल्या "चितळे भट्ट प्रकरण" ह्या पुस्तकात मिळेल. ते मुंबई मराठी ग्रंथ संग्रहालय, नायगाव येथे उपलब्ध आहे असे कळते. तसेच देवरूखे मित्र मंडळ मुंबई यांनी "देवरूखे ब्राह्मणांचा इतिहास" या संपादित केलेल्या सुद्धा मिळेल. त्याच बरोबर त्यावेळच्या चित्तपावन मंडळींनी देवरूखे मंडळींना वाळीत टाकल्याच्या निषेधार्थ आणि दाद मागण्यासाठी महाराष्ट्रातील धर्म पीठे आणि काशी येथील मुक्ती मंडपातील निर्णय पत्रे सुद्धा या इतिहासाच्या पुस्तकात उद्धृत केली असून पुढे चितळ्यानच्या पणतू ने लेखी माफी मागून हे प्रकरण मिटवले असून सलोखा राखण्याचा प्रयत्न केला होता. या बाबतींत थोडक्यात माहिती अशी. रत्नागिरी जवळ बसनी नावाच्या गावात चितळे नावाचे एक सद्गृहस्थ आपल्या आणि गावच्या सोयीसाठी एक तलाव बांधत होते. त्यावेळी रस्त्याने आजूबाजूच्या जाणाऱ्या वाट सरूनकडून सुद्धा तलाव उपसण्यासाठी शारीरिक मदत मागत होते. त्यावेळी भानू तेरे हे गडनरळ विभागात राहणारे शास्त्रीबुवा आपल्या सहकाऱ्यांसह त्या वाटेने जात होते. चितळे नि तीच विनंती भानू तेरे याना केली. भानू तेरे विद्वान शास्त्री असल्यामुळे त्याकाळच्या रितीनुसार त्यांनी चितळे याना सांगितले की माझ्या बुद्धीला शोभेल असे काम सांगा हे काम मी करणार नाही. त्यावरून या दोघांमध्ये संघर्ष झाला आणि त्याचे रूपांतर पुढे देवरूखे विरुद्ध चित्तपावन या वादात होऊन विद्वान देवरूखे मंडळींना व्यावसायिक दृष्ट्या नामोहरम करण्यात होऊन त्याचा देवरूख्यांच्या अनेक पिढ्याना संघर्ष करावा लागला. दोन हेकेखोर मंडळींमुळे दोन समाजात वितुष्ट आले ही कथा आहे. तरी आपण आपल्या वरील लेखात सुधारणा करावी ही विनंती. या उपर याची शहानिशा आपण कराल आणि या पुढे योग्य ती माहिती मिळवून ती प्रसारित कराल अशी आशा व्यक्त करतो. आण माधव भोळे 9819479791